Komórki macierzyste w ortopedii okazały się bardzo przydatne w leczeniu zwyrodnień oraz dolegliwości bólowych narządu ruchu. Odkrycie ogromnego potencjału tkwiącego w tej terapii przyniosło istotny przełom w medycynie. Nieustannie prowadzone są badania nad skutecznością terapii z ich wykorzystaniem, te które zostały już opublikowane, potwierdzają wysoką skuteczność terapii komórkowej i wskazują na osiąganie spektakularnych rezultatów terapeutycznych. Spis treści
Leczenie
Proces pobrania
Wskazania do zabiegu
Opis zabiegu
Kwalifikacja do zabiegu
Opinie o terapii
Dla kogo przeznaczona jest metoda?
Leczenie komórkami macierzystymi w ortopedii
Leczenie komórkami macierzystymi w ortopedii stało się bardzo atrakcyjną alternatywą dla inwazyjnych procedur ortopedycznych. Metoda została uznana za cenne narzędzie medycyny regeneracyjnej i z powodzeniem jest wykorzystywana w leczeniu różnych schorzeń. Komórki, wspomagając procesy naprawcze w organizmie, przyczyniają się do powrotu prawidłowych funkcji mięśni, więzadeł, stawów oraz ścięgien. Zastosowanie tej nowoczesnej formy terapii często pozwala na uniknięcie operacji chirurgicznych (na przykład endoprotezoplastyki stawów). Jeżeli zabieg jest nieunikniony, to metoda zazwyczaj wydłuża czas korzystania z własnych struktur narządu ruchu.
Czym są komórki macierzyste?
Są to komórki, które fizjologicznie występują w różnych tkankach organizmów żywych. Główną ich funkcją jest zapewnienie możliwości odbudowy i regeneracji zniszczonych lub zużytych struktur w ciele. Destrukcja tkanek może następować na skutek urazu, procesów zapalnych, infekcji. Przyczyną często bywa proces starzenia. Komórki pełniące różne role w organizmie często są tak wyspecjalizowane, że tracą możliwość do podziałów (tym samym zwiększania swojej liczby i regeneracji narządu). Żeby odnowić pulę elementów tworzących tkankę, trzeba wykorzystać niezróżnicowane komórki, które będą w stanie wyspecjalizować się do pełnienia określonych funkcji. Warunki te spełniają właśnie komórki macierzyste. Oprócz tego zachowują one zdolność do podziałów na długi czas. W ortopedii wykorzystuje się konkretną odmianę tych komórek – tak zwane MSC (Mesenchymal Stem Cells). Ta grupa ma zdolność do różnicowania się w osteocyty (komórki kości), chondrocyty (komórki chrząstki), miocyty (komórki mięśniowe), adipocyty (komórki magazynujące tłuszcz).
Gdzie występują?
Doskonałym źródłem komórek macierzystych jest tkanka tłuszczowa. Pozyskane z niej komórki zwane ADSC (Adipose Derived Stem Cell) są komórkami mezenchymalnymi (MSC) i z powodzeniem stosowane są w terapiach leczniczych. Mimo pochodzenia tłuszczowego materiał ten świetnie regeneruje kości, chrząstki, ścięgna oraz więzadła. Tłuszcz jest dobrym źródłem, głównie ze względu na łatwy dostęp. Pozyskiwanie nawet większej ilości tkanki następuje bez uszczerbku na zdrowiu pacjenta.
Pozyskiwanie komórek macierzystych
Komórki są „uwięzione” w tłuszczu i aby mogły stać się skutecznym narzędziem terapeutycznym, muszą zostać uwolnione w sposób, który ich nie uszkodzi. Pobranie tkanki tłuszczowej odbywa się poprzez zabieg liposukcji laserowej LipoLife 3G. Dzięki zastosowaniu nowoczesnej technologii, komórki nie zostają uszkodzone. Laser tworzy jedynie koagulant, który jest zasysany specjalnym urządzeniem. Następnie tłuszcz poddawany jest specjalistycznej separacji i przetwarza się go na frakcję zrębu naczyniowego (SVF) bogatą właśnie w cenne komórki mezenchymalne. Szacuje się, że podczas zabiegu pobiera się kilkadziesiąt milionów MSC, które pomogą zregenerować dotknięte chorobą elementy układu ruchu. Liposukcję wykonuje się w znieczuleniu miejscowym. W celu pobrania tkanki tłuszczowej chirurg wykonuje dwa niewielkie nacięcia skóry (3-5 milimetrów). Po zabiegu pacjent przez około tydzień powinien używać elastycznego pasa. Zapobiega to wystąpieniu krwiaków w okolicy, z której pobierane były komórki tkanki tłuszczowej.
Zastosowanie komórek macierzystych w ortopedii
Zastosowanie komórek macierzystych w ortopedii jest bardzo szerokie. Pula schorzeń leczonych przy pomocy tej metody stale się powiększa. Ideą zabiegu jest podanie preparatu zawierającego komórki MSC w chore miejsce. Uszkodzone tkanki wysyłają sygnały chemiczne, które następnie odbierane są przez komórki macierzyste, te przekształcają się w wyspecjalizowane typy komórek naprawiających ubytki. Przykładowo preparat podany do uszkodzonej chrząstki ma zdolność przekształcania się w komórki chrząstki i wspomaga jej odbudowę. Rozpoczęty proces regeneracji przy kontynuacji kompleksowego leczenia może zakończyć się pełnym powrotem do sprawności fizycznej.
Jakie schorzenia leczy się z wykorzystaniem komórek macierzystych
Wśród schorzeń leczonych za pomocą omawianych komórek można wymienić m.in.:
- zmiany zwyrodnieniowe stawów kolanowych, biodrowych, barkowych, łokciowych oraz innych;
- urazy chrząstek stawowych;
- uszkodzenia mięśni;
- uszkodzenia ścięgien;
- uszkodzenia więzadeł (na przykład więzadła krzyżowego przedniego stawu kolanowego);
- uszkodzenia łąkotek;
- przewlekłe kontuzje sportowe (na przykład łokieć tenisisty, kolano skoczka, łokieć golfisty)
Na czym polega zabieg?
Zabieg polega na miejscowym podaniu preparatu składającego się z wcześniej pobranych komórek. Substancje aplikuje się wykonując zastrzyk dostawowy (w przypadku konieczności regeneracji stawu) lub wykonując zastrzyk w okolicę, w której znajduje się patologia narządu ruchu. Coraz częstszą praktyką jest dodatkowe podanie osocza bogatopłytkowego PRP (uzyskanego wcześniej z krwi żylnej pacjenta). Substancje zawarte w preparacie pomagają zaktywować lek do odbudowy obszaru, odnotowano również przeciwzapalne działanie podawanych środków.
Kwalifikacja do zabiegu
Przed zabiegiem niezbędna jest odpowiednia kwalifikacja lekarska, podczas której ortopeda ocenia rodzaj i stopień zmian oraz analizuje, czy dane schorzenie rokuje na regenerację i odbudowę. Ważne jest w niektórych przypadkach wykonanie wcześniejszych badań, np. rezonansu magnetycznego. Niestety dyskwalifikuje się chorych z uszkodzeniami chrząstki stawowej IV stopnia, ponieważ w tym przypadku nie ma szans na regenerację (nie da się regenerować tego, czego tak naprawdę już nie ma). Każdy przypadek wymaga indywidualnej analizy. Należy pamiętać, że nie można zapewnić, tak samo wysokiej skuteczności terapii u wszystkich pacjentów.
Opinie o stosowaniu komórek macierzystych w ortopedii
Komórki macierzyste w ortopedii wykorzystywane są od około 10 lat. Od tego czasu zarówno specjaliści, jak i pacjenci mogli wyrobić sobie rzetelne opinie o zabiegach z wykorzystaniem omawianych komórek. Pacjenci zazwyczaj są zadowolenie z rezultatów tej nowoczesnej terapii. Należy jednak pamiętać, że każde schorzenie, przebiega w inny sposób u różnych osób. Nie można zapewnić spektakularnych rezultatów u wszystkich, którzy zdecydują się na wykonanie zabiegu. Stosowanie metody jest zgodne z tendencjami wytyczonymi przez Międzynarodowe Towarzystwo Leczenia Chrząstki (ICRS – International Cartilage Repair Society). Ustaleń dokonano podczas głównej Międzynarodowej Konferencji ICRS w 2013 r. w Izmirze (Turcja), w której corocznie biorą udział naukowcy, chirurdzy ortopedzi i inne osoby zajmujące się tematyką chrząstki stawowej z całego świata. Potwierdzono, że mezenchymalne komórki macierzyste stosowane w medycynie sportowej i ortopedii zmniejszają ból i przywracają funkcję stawów, mięśni, ścięgien i więzadeł (regeneracja). Nawet jeżeli zabieg nie spowoduje pełnego powrotu do zdrowia, to często odsunie w czasie konieczność wykonania bardziej inwazyjnych operacji ortopedycznych. Proces regeneracji, w założeniu trwa kilka miesięcy od czasu podania preparatu. Niektóre osoby, które poddały się zabiegowi, zauważają poprawę już w kilka tygodni po wykonaniu zastrzyku.
Kto się decyduje na leczenie schorzeń ortopedycznych komórkami macierzystymi i jaka jest cena terapii?
Terapia wykorzystująca komórki macierzyste w ortopedii jest wielką szansą dla wszystkich, a jej cena może być uzależniona od kilku czynników. Korzystają z niej zarówno sportowcy zawodowi, osoby uprawiające ćwiczenia rekreacyjnie, jak i ludzie zupełnie niezwiązani z aktywnością fizyczną. Metoda jest stosowana u młodych pacjentów oraz tych w średnim i podeszłym wieku. Bardzo wielu znanych reprezentantów Polski w różnych dyscyplinach poddało swój układ ruchu (mięśnie, więzadła, powierzchnie stawowe, chrząstki i ścięgna) regeneracji z wykorzystaniem swoich własnych komórek MSC. Metoda pozwoliła w wielu przypadkach na zażegnanie kontuzji i odzyskanie sprawności.
Trudno jest określić średnią cenę terapii. Zależy ona głównie od okolicy anatomicznej, w której metoda ma być zastosowana.
Komórki macierzyste od kilku lat są ogromną nadzieją dla osób cierpiących na schorzenia układu ruchu. Zwyrodnienia stawów, patologie dotyczące mięśni, więzadeł, chrząstek oraz ścięgien są z powodzeniem leczone od kilku lat komórkami MSC. Zarówno specjaliści ortopedii, jak i pacjenci są bardzo zadowoleni z efektów, jakie przynosi nowoczesna terapia. Metoda często pozwala na uniknięcie operacji inwazyjnych, takich jak endoprotezoplastyka stawów kolanowych, czy biodrowych. W celu skorzystania z terapii należy udać się na wizytę konsultacyjną, podczas której lekarz ortopeda omówi możliwości leczenia schorzenia.