Nietolerancje pokarmowe objawiają się dolegliwościami dotyczącymi różnych układów w organizmie. Symptomy pojawiają się na skutek nieprawidłowej reakcji na żywność, która dla człowieka w pełni zdrowego jest nieszkodliwa. Naukowcy szacują, że problem dotyka ponad 20% populacji, a badania pokazują, że będzie to coraz powszechniejszy problem. Spektrum objawów nietolerancji może być bardzo szerokie, zaliczamy do nich bóle brzucha, istotne zmiany masy ciała, a nawet uczucie ciągłego zmęczenia. Spis treści
Reakcje nadwrażliwości na pokarm
Objawy
Jak zdiagnozować nietolerancję?
Czym jest nietolerancja pokarmowa?
Nietolerancja pokarmowa to nieprawidłowa reakcja organizmu na przyjmowany pokarm. Przyczyn wystąpienia objawów może być wiele. Duża część z nich jest spowodowana upośledzeniem trawienia niektórych składników pożywienia. Inną przyczyną może być reakcja immunologiczna, która powstaje na skutek spożycia pozornie nietoksycznego jedzenia. Uwolnione mediatory stanu zapalnego dają bardzo niespecyficzne objawy. Wiele osób źle reaguje na nawet najzdrowsze pokarmy. Tyją, choć odżywiają się wzorowo. To może oznaczać źle dobraną kaloryczność diety do trybu życia albo może być objawem nadwrażliwości pokarmowej.
Do dość częstych alergenów pokarmowych zalicza się białko jaja kurzego, ryby, orzechy, mleko krowie, różne przyprawy, czy nawet niektóre warzywa. Bardzo powszechną nadwrażliwością na pokarm jest nietolerancja laktozy. Tutaj mechanizm polega na upośledzeniu enzymatycznego rozkładu i wchłaniania. Bóle brzucha, wzdęcia i biegunki są w tym przypadku spowodowane nietrawieniem cukru mlecznego. Za złe rozkładanie laktozy odpowiada niewielka ilość laktazy w jelicie cienkim. Enzym ten rozkłada dwucukier pochodzący z mleka do glukozy i galaktozy, które mogą zostać wchłonięte do układu wrotnego organizmu. Gdy laktaza ma zbyt małą aktywność, cukier mleczny stanowi substrat dla bakterii jelita grubego. Mikroorganizmy przerabiają laktozę do związków osmotycznych, co zatrzymuje wodę w jelicie i prowadzi do powstania dotkliwych objawów w postaci biegunek osmotycznych i bólów brzucha. Niedobór enzymów trawiennych może być też przyczyną nietolerancji kilku innych składników (na przykład skrobi).
Objawy nietolerancji pokarmowej
Nietolerancja pokarmowa objawia się na różne sposoby. Może powodować reakcje ze strony praktycznie wszystkich narządów w organizmie. Z pozoru objawy niezwiązane ze sposobem odżywiania. Symptomy mają charakter ostry lub przewlekły, zależy to od rodzaju nadwrażliwości na składniki. Niektóre reakcje pojawią się po kilku godzinach, inne nawet po trzech dniach od spożycia.
Układ pokarmowy
Do najbardziej typowych ostrych symptomów można zaliczyć:
- nudności,
- wymioty,
- wzdęcia,
- skurcze brzuszne,
- ból jamy brzusznej,
- biegunki (dość często z widocznymi plamami tłuszczu, cuchnące, pieniste),
- zgaga,
- zaparcia,
- swędzenie okolic odbytu.
Inne dolegliwości ze strony układu pokarmowego to swędzenie i obrzęk w okolicach warg.
Gospodarka hormonalna
Należy pamiętać, że w przypadku niektórych rodzajów nadwrażliwości wystąpią raczej objawy przewlekłe, odwleczone w czasie. Częste spożywanie niekorzystnie działających substancji może doprowadzić do rozregulowania gospodarki hormonalnej organizmu. W efekcie odbije się to na nadmiernym wzroście masy ciała lub jej spadku. Często redystrybucji ulega tkanka tłuszczowa, chętniej pojawiając się w okolicach brzucha. Nieunormowana masa może być skutkiem retencji wody, ale też niepohamowanego apetytu. Wiele osób cierpiących na nadwrażliwości pokarmowe skarży się na nadmierną chęć spożywania słodyczy i posiłków z łatwo dostępnymi węglowodanami. Mimo że nadwaga jest najczęściej powodowana złą dietą połączoną ze stosunkowo niewielką aktywnością fizyczną, to nie należy zapominać o innych możliwych przyczynach. Zmiana w gospodarce hormonalnej osłabi odporność, czego konsekwencją mogą być infekcje. Nierzadko wystąpi uczucie przewlekłego zmęczenia. Wiele osób skarży się również na przewlekły katar. Podsumowując, zmiany powodowane przez zmienioną gospodarkę hormonalną to:
- nieunormowana waga,
- centralna redystrybucja tkanki tłuszczowej,
- niepohamowany apetyt- żądza słodyczy i oczyszczonych węglowodanów,
- osłabiona odporność (częste infekcje),
- przewlekłe zmęczenie,
- nadmierne wydzielanie śluzu- chronicznie przekrwiony nos, wyciek z nosa, nadmierna wydzielina śluzowa z dróg oddechowych, częste wydmuchiwanie nosa, zatkane uszy.
Objawy skórne
Należy zwrócić szczególną uwagę na powierzchnię skóry. Nadwrażliwości pokarmowe bardzo często manifestują się pod postacią:
- wysypek,
- swędzenia,
- grudek,
- obrzęków,
- alergicznie „podbitych” oczu (obrzęk powiek i worki pod oczami).
Układ nerwowy
Objawy mogą pochodzić również ze strony układu nerwowego. Po spożyciu składników pokarmowych, na które jesteśmy nadwrażliwi pojawiają się:
- bóle głowy (również te o charakterystyce migrenowej),
- chroniczne bóle mięśniowe i stawowe,
- zaburzenia snu: senność w dzień i bezsenność w nocy,
- objawy emocjonalne, mentalne, behawioralne (nagłe zmiany nastroju, drażliwość, trudności w koncentracji),
- zmęczenie fizyczne lub psychiczne- szczególnie po posiłku lub po „dobrze przespanej nocy”.
Badania i testy na nietolerancje pokarmowe
Badania i testy na nietolerancje pokarmowe są bardzo ważne z punktu widzenia diagnostyki przyczyn wyżej wymienionych objawów. Instytut Żywności i Żywienia informuje, że alergie i nietolerancje pokarmowe dotyczą ponad 20% społeczeństwa, jest więc to bardzo poważny problem z punktu widzenia zdrowia publicznego. Dzięki dobrym testom, obejmującym wiele składników pożywienia możliwe jest wdrożenie „leczenia”. Leczeniem jest po prostu zastosowanie diety, w której nie będzie występował pokarm powodujący reakcje nadwrażliwości. Zapobiegnie to wystąpieniu kolejnych objawów, a zauważone symptomy nietolerancji najpewniej znikną. Proponujemy Ci szereg usług obejmujących testy na nietolerancje pokarmowe. Będą one stanowić podstawę do przeprowadzenia pełnej diagnozy dietetycznej oraz skomponowania najlepszej diety. Jakie testy dostępne są w naszej klinice?
Food Detective
Jest to podstawowy test wykonywany przy podejrzeniu nietolerancji pokarmowych. Pomoże on zidentyfikować składniki, które wywołują niepożądane reakcje. Badanie jest szybkie i nieinwazyjne. Z wynikami możesz się zapoznać już po około 40 minutach. Test potrafi wykryć nietolerancję na szeroką gamę pokarmów zarówno pochodzenia zwierzęcego, jak i roślinnego. Zaleca się, żeby wynik skonsultować z dietetykiem. Jest wtedy możliwość wspólnego przedyskutowania dalszych działań.
Mediator Relase Test (MRT)
Mediator Relase Test jest bardzo szczegółowym testem na nietolerancje pokarmowe. Jest to jakościowe i ilościowe badanie, więc daje odpowiedź o stopniu nadwrażliwości. Wynik jest określany na podstawie ilości mediatorów powstających na skutek reakcji z pokarmem, na który występuje nietolerancja. Test bada odpowiedź organizmu na szeroką gamę produktów. Wynik zalecamy skonsultować z dietetykiem.
Nadwrażliwość na składniki pokarmowe to częste zjawisko, które w znaczący sposób może obniżyć jakość życia. Gdy wystąpią niepokojące objawy, których przyczyna może być związana z dietą, warto wykonać testy diagnostyczne. Z pewnością dobre żywienie i wyłączenie produktów powodujących niekorzystne reakcje pozytywnie odbije się na zdrowiu (zarówno fizycznym, jak i psychicznym). Większość pacjentów po dostosowaniu diety zauważa wzrost energii, poprawę trawienia, utratę wagi, zmniejszenie uporczywego apetytu, zmniejszenie dolegliwości bólowych oraz poprawę koncentracji.
Większość pacjentów zauważa wzrost energii, poprawę trawienia, utratę wagi, zmniejszenie uporczywego apetytu, zmniejszenie dolegliwości bólowych, poprawę jasności myślenia i lepsze samopoczucie.